Dit boekje is een neerslag van enkele ervaringen en gedachten, zoals ik die in de loop van de laatste jaren heb opgetekend. Ik draag ze op aan drie mensen, die voor mij in dezel£de tijd van doors laggevende betekenis zijn geweest. Ieder van de drie inspiratiebronnen hee£t iets fundamenteels in mij bewerkstelligd. Samen zijn ze een totaliteit.

In een tijd, dat ik genoeg begon te krijgen van mijn wereld, geregeerd door betrekkelijkheden, dromen, £rustraties en con£likten en terwijl ik het verlangen naar dat wat werkelijk is en mij in diepste zin zou kunnen vullen nooit had opgegeven, in die tijd kwam ik in aanraking met Zen en Karl Graf Dürckheim. Zij gaven mij een eerste gevoel van de richting die ik moest inslaan.

Zazen als de Weg van het eenvoudigweg zitten was een ware opluchting en een vermoeden van Bevrijding. Dürckheim kwam daarnaast tegemoet aan de behoefte Zen en veel dat achter de dingen is, begrijpelijk te maken. Hij hielp mee een eerste brug naar mijZelf te slaan. Met hem raakte ik diep doordrongen van de noodzaak van voortdurende oefening en het feit, dat heel-zijn en bevrijding nooit buiten het lichaam om konden plaatsvinden.

Toch was er een braak terrein overgebleven. lets in mij bleef onvervuld, iets waarvan ik het sterke gevoel had, dat ik dat niet zou vinden op het verdere pad van oefening. Enkele vormen van Zenpraktijk, zoals sesshins, vond ik bovendien tamelijk grotesk. Ik had het gevoel, dat op zulke wijze oefenen volslagen onnodig was en voor mij niet geschikt.

Wat ik miste was Liefde: Liefde als kwaliteit van het bestaan door overgave van alles waaraan ik mij hechtte. Liefde als levensweg van vreugde, extase en goddelijke dronkenschap. In die tijd troffen mij woorden van Bhagwan Shree Rajneesh recht in het hart. Hij liet mij in een klap beseffen, dat verlangen naar opgaan en eenwording met de Goddelijke Geliefde mij veel direkter en totaler bij de Uiteindelijke Werkelijkheid konden brengen, dan de weg van oefening dat had vermocht te doen. Door Bhagwan was er direkte overgave aan het Goddelijke. Met een verterend verlangen en algehele overgave in een mijzelf overstijgend bewustzijn. Het was toen, dat de Geliefde mij in Zich opnam.

Wat een onuitsprekelijke gebeurtenis. En welk een vitale rol had Bhagwan daarin gespeeld. Echter totaal buiten zijn 'Poona', met alles erop en eraan, om. Mijn ingangspoort was direkt, noch het sannyasingebeuren, noch de meditaties of de groepen hadden daarin enige rol gespeeld. Voor mij is Bhagwan dus de vroedvrouw geweest. En het is ongetwijfeld de essentie van hem, Bhagwan in zuiverste vorm, die de overgave mede kon bewerkstelligen. Moge het hem en meer mensen evenzo vergaan.

Inmiddels was ik er ook achter, dat Liefde en Meditatie in feite een Weg zijn, namelijk die van voortdurende overgave en aandacht. In de praktijk heffen zij bovendien vaker elkaars zwakheden op. Het verhindert, dat je ofwel aan een leraar of meester blijft hangen, ofwel dat je afhankelijk wordt van bepaalde type oefeningen. Twee belangrijke en overal waarneembare hindernissen op weg naar Bevrijding. Wat was logischer, dan dat ik in het vaarwater van J.Krishnamurti kwam. Hij, die niet moe wordt te hameren op pure heldere aanwezigheid en aandacht, de essentie van zowel de Weg van Liefde als die van Meditatie. Bovendien sloot hij prachtig aan bij mijn belevingswereld van voor het vinden van de Weg, namelijk die van een alomvattende vrijheid.

Alleen had ik al die tijd zo duidelijk ervaren, dat vrijheid geboren wordt in relatie, in contakt met onder andere een methode en een meester. Ik kon dus al heel gauw niet meer volledig met J.Krishnamurti meegaan, in zijn angst voor methoden en guru's. Het gevaar is dan, dat je je niet losmaakt door ervaring, maar door afwijzing. Hetgeen een schijnbevrijding is. Maar ik besefte juist door hem, dat het prima was, zoals het mij tot dan toe was gegaan. Een sluitende bouwsteen.

Een voortdurend, niet aflatend en vurig verlangen naar Uiteindelijke Bevrijding, eenwording met de Goddelijke Geliefde in het tegelijkertijd ononderbroken oefenen en ontwikkelen van heldere aandacht en aanwezigheid, dat is wat de Weg is. Een Weg zonder omwegen, zonder ook de gevaren van ergens te blijven steken. Afhankelijkheid van een meester zit er niet in. Je verlangt tenslotte naar het Uiteindelijke en kunt hem dus steeds gemakkelijk loslaten. Ook zul je niet in het vaker onnodig nauwe en vaak doodlopende straatje van een bepaalde meditatieweg belanden. Door immers in alles helder te zijn, zijn alle dingen van de dag oefening en kun je vele technieken gebruiken. Door nu in alles vrij te zijn, staat alles je ten dienste. Pas met deze innerlijke houding, kan een meester, een leraar of een meditatietechniek je zeker verder helpen.

Zazen als 'zitten in het moment' heeft de kwaliteit van ongedeelde, in zichzelf rustende aandacht. Dit ongedeelde bewustzijn is het instrument van de Verlichte Staat, het voorportaal van het Huis.

Het voorportaal is een deel van het huis. Het is op dezelfde manier ingericht. Het ademt dezelfde sfeer.

Net als het voorportaal dezelfde karakteristiek heeft als het huis, heeft 'zitten in het moment' de kwaliteit van de Verlichte Staat.

Het zitten in Zazen dient dus vanaf het eerste moment dat je zit, dezelfde kwaliteit als die van Verlichting te hebben. Dient tegelijkertijd een direkte afspiegeling van en een opening naar die Toestand te zijn.

Zazen moet niet alleen zinvol afgestemd zijn op de psychologie van de westerse mens, bijvoorbeeld in de noodzaak het te verweven met lichaamsbewustwording om de eenheid met het lichaam te herstellen, maar meer nog dient Zazen een zo nauwkeurig mogelijke afspiegeling te zijn van en opening naar de Boeddhanatuur, de Verlichte Staat, de Geliefde.

Deze twee uitgangspunten blijken nu hetzelfde gevolg te hebben voor de praktijk van meditatie, namelijk, dat de oefening wordt omgewerkt tot 'zitten in lichaamsbewuste aanwezigheid', het juiste midden in helder-zijn en loslaten. Zitten in een rechte rug met tegelijkertijd voortdurend doorstromen van spanning door het bekken en de benen in de grond.

Dat betekent tevens, dat Zazen japanse stijl, in de zin van extreme discipline, zware sesshins, een overstrekte rug, kiezen op elkaar en mogelijk ook geforceerde verlichtingsambities, kortom een oefening met het accent op geestelijk-lichamelijke overspanning (iets dat nog geen hond zou doen en natuurlijk wel hele volksstammen serieuze Zazen-beoefenaren; ja, wat zou een hond eigenlijk allemaal doen om verlicht te raken?), niet geschikt is.

Je denkt toch niet in ernst, dat Zazen bij ons zelfs maar een flauwe afspiegeling van de praktijken van de japanse kloosters zou kunnen zijn. Toch lijken er heel wat na-apers te zijn, die het proberen. De Geliefde is echter geen generaal.

Waar het om gaat, is dat zitten de direkte afspiegeling van het Uiteindelijke is. Niet in filosofische zin, maar dusdanig, dat Het ook werkelijk toegang tot je kan krijgen. Zodanig, dat het ook hier de 'korte Weg van Verlichting' wordt.

Traditioneel hoefde men zich hier niet op te richten. De oosterse mens was immers niet zo vervreemd van het lichaam als wij dat zijn. Voor hen betekende puur zitten in de praktijk tevens in het lichaam zijn.

We zullen dus in de aanwijzingen van de oude en ook recente Zenmmesters tevergeefs aparte suggesties vinden, om puur in aandacht zijn tegelijkertijd ook het lichaam te laten omvatten.

De praktijk van Zazen hier in het westen laat echter duidelijk zien, dat Zazen als oefening van puur in aandacht zitten, zich niet vanzelf over het lichaam uitstrekt. Integendeel. Soms zou je zelfs denken, dat de verhoogde spanningstoestand tijdens het zitten, een funktie krijgt in een soort prestatie-Zen filosofie*.

Om Zazen in het westen zinvol te doen zijn, zullen we er dus voor moeten zorgen, dat puur zitten ook voor ons 'puur in het lichaam zitten' wordt. In de praktijk betekent dat, dat de stijl moet worden omgevormd.

)(

Mijn ervaring is, dat Zazen japanse stijl voor vele mensen hier ongeschikt is. Het versterkt precies de overmaat aan spanning en blokkades, waarmee wij zo rijkelijk zijn toebedeeld.

Dat ligt ook aan bovengenoemde stijl. Zen is het produkt van Zenpraktijk verweven met de japanse Samurai-cultuur. Die verwevenheid vind je terug in het karakter van de oefening. Dat iets teveel aan spanning in de oefening was goed aangepast aan de van huis uit relaxte Japanner, voor ons is het vaak de druppel, die de emmer doet overlopen.

Hetzelfde probleem zie je trouwens in de Yoga. Er zijn in de oefeningen spanningsmomenten aanwezig, die alleen maar goed waren voor de zeer ontspannen Indier, maar die bij ons overspanning en verkramping teweeg kunnen brengen.

Om ook in die onnodige en zelfs schadelijke spanningsspiraal gewoon te blijven zitten, dreigt tot neusje van de Zen-zalm te worden uitgeroepen. Is hier niet meester Calvijn ongemerkt de Zentraditie binnengeslopen?

D.T.Suzuki meldt, dat leden van de Pure Land Sekte veelvuldiger Verlichting krijgen dan de Zenmensen. Hij verklaart dat met de opmerking, dat herhalen van de mantra 'Namu Amida Butsu' de geest concentreert. Dat is duidelijk, maar wat er naar mijn mening bijkomt en dat zou nog wel eens meer de doorslag kunnen geven, is dat Pure Land devotioneel is, dat wil zeggen, dat men zich met het gehele hart aan de Boeddha als Geliefde overgeeft. Dat overgave dus de doorslag geeft.

Nu, overgave zou bij Zen-beoefenaren, vanuit het karakter van de mensen die oefenen (nogal eens intellektualistisch met accent op wil en ambitie), alsook de vorm van de oefening (vaker krampachtig geforceerd) wel eens ver onder de maat kunnen zijn. Is dat dus de oorzaak dat Zazen, zoals het veelal gepraktiseerd wordt minder 'Verlichting geeft', ja, dat deze vorm van Zazen, samen met het onvermogen tot overgave, een sta-in-de-weg kan zijn voor vereniging met de Geliefde.

Zonder overgave is meditatie ambitie.

) (

In meditatie delen allen het Ongedeelde. Dat Ongedeelde is het Goddelijke, het Mystieke Lichaam. Meditatie vervangt hiermee het uiterlijke ritueel van het Christelijk Avondmaal. Het is daarentegen werkelijke deelname aan het Ene Lichaam, de essentie van Gemeenschap.

Ofschoon meditatie dus de eenwording met het Goddelijke meehelpt te verwezenlijken, wordt de gezamelijke belevingskwaliteit weer gehinderd door de filosofie en het ritueel van Zazen. Zazen als individuele weg heeft geen oog voor het samen delen van de Goddelijke Natuur. Verbondenheid en solidariteit in eenheid, eveneens kwaliteiten van onze Essentie, kunnen hierdoor moeilijker bewust en in praktijk gebracht worden.

Zen is voer voor de nieuwe filosofen, theologen, schriftgeleerden, moralisten en leraren. Zij schrijven over Zen, citeren Zenmeesters en doen echte Zen-uitspraken. Met hun rake beschrijvingen tonen zij hun Zen-ziel aan ons. De (bekende) vinger wordt daarbij steeds vaker opgeheven.

Wat is Zen? Zazen.
Wat is Zazen? Zitten.
Wat is zitten? In aandacht-zijn.
Wat is in aandacht-zijn? In aandacht-zijn.
Wil het werkelijke Zen nu opstaan?

Wat is nu precies het kernprobleem en hoe kom je daar nu uit? Het probleem is, dat we onze aandacht hebben vereenzelvigd met ons hoofd, met alles wat er in ons bewustzijn omgaat. Wat is dat? Dat zijn alle dingen, die anderen in ons gelegd hebben of nog leggen. Je bent daardoor van het meest wezenlijke van je bewustzijn vervreemd. Voor velen bestaat het leven uitsluitend uit het voortdurend reageren met deze ingeslepen patronen. Bovendien denken zij dan nog, dat dat het meest eigene van henzelf is.

Doordat nu de aandacht volledig gekoppeld is aan de inhoud van ons bewustzijn, lees: alle mogelijke reaktiepatronen, die het verleden, de maatschappij en de cultuur in ons gelegd hebben, wordt daarmee de bewuste beleving van het lichaam buitengesloten.

De inwerking van onze omgeving is daarbij tweeerlei geweest. Een opvoeding, die gericht is op de identificatie met het hoofd, het denken, het intellekt, waarbij alleen prestatie telt, samen met een zeer diep gewortelde angst voor en onderdrukking van alles wat met lichamelijkheid te maken heeft.

Meditatie kan je daar uithelpen, mits deze aansluit bij het kernprobleem. Dat houdt in, dat zij je in eerste instantie moet helpen je aandacht los te koppelen, vrij te maken van wat je allemaal denkt, voelt en wilt, om vervolgens en in hetzelfde moment die aandacht te openen voor het lichaam, terwijl het zich tegelijkertijd verruimt in het toelaten ervan. Op deze manier wordt meditatie 'loslaten en openen' in hetzelfde moment.

In de opname van het lichaam in de bewuste aanwezigheid valt het bewustzijn op een gegeven moment met het lichaam samen. Je bent dan samengesmolten tot een geheel: lichaamsbewuste aanwezigheid. Waarin alle ingeslepen patronen van hun kracht zijn ontdaan, in de ondergeschikte rol zijn gekomen. Het verleden heeft daarmee de greep op je bewustzijn verloren. Vanaf zo'n moment ben je pas helder aanwezig, ben je er pas, ben je pas mens.

Vele mensen hebben geen besef van het ongedeelde moment van heldere aanwezigheid. Dat komt, omdat zij met hun meditatie iets willen, het ondergeschikt hebben gemaakt aan een of andere doelstelling. Bijvoorbeeld het bereiken van een bepaald bewustzijnsnivo, het uit zijn op gelukzalige ervaringen, het oplossen van een probleem of de ambitie leraar te willen worden.

Vanaf het moment, dat je je bewustzijn ondergeschikt hebt gemaakt aan wat dan ook, ontgaat je de kwaliteit ervan en blijft werkelijk inzicht uit. In feite kunnen zij, die zo mediteren niet loslaten, integendeel, hun mediteren is in de greep van gehechtheid. De werkelijkheid blijft dan permanent versluierd.

In zo'n toestand helpt het niet, dat je intensiever of meer gaat mediteren. Je blokkade zit daarvoor, in je motivatie om te gaan mediteren.

als meditatie
je niet een maakt
met het lichaam
heeft zij niets
om het lijf

In het hier-
het lichaam, de energie, het contakt, de omgeving,
valt de ruimte samen met de tijd:
Het nu-
de aandacht, het besef, de heldere aanwezigheid, het bewustzijn.
De uiteindelijke werkelijkheid is Oneindige Tijdeloosheid.

Als je in het lichaam bewust aanwezig bent, verdwijnen alle patronen van de geest. Het geconditioneerde denken houdt dan op te bestaan, waardoor het zijn greep op het lichaam verliest. In de bewuste lichamelijkheid is de geest geintegreerd, deel van het geheel.

Stijgt het bewustzijn op een gegeven moment boven het lichaam uit, wordt het groter dan dat, dan verdwijnt vervolgens het lichaamsbesef. Het bewustzijn beseft nu alleen nog zichzelf, is daarmee samengevallen, het Zelf-bewustzijn.

Elke aktiviteit, van welke aard dan ook, is nu vernieuwd. Het denken niet meer geconditioneerd door het verleden, maar oorspronkelijk en creatief. Impulsen vallen samen met denken en doen, alles is direkt en spontaan.

Het lichaam is de grootste bondgenoot van het Bewustzijn. Samen kunnen zij de ongebreidelde geest aan banden Ieggen. Ik wens je daarom: 'Een getemde geest in een bewust lichaam'.

Het gaat om
Zijn in lichaamsbewuste aanwezigheid.
Daartoe is het vaker nodig te
Oefenen in lichaamsbewuste aandacht.
Hetgeen je kunt doen in
Liggen, staan, lopen, zitten en alle andere dagelijkse handelingen.
In het bijzonder in het
Zitten in lichaamsbewuste aandacht, ook wel meditatie genoemd.
Bijvoorbeeld zoals men dit in Zazen doet, om maar eens iets te noemen.

Geheel in het deel zijn, maakt je deel van het Geheel.

De oefening in lichaamsbewust zitten, dat wat Zazen zou kunnen zijn, dient een optimale omstandigheid te scheppen voor een helder wakkere aandacht. Ja, de houding dient die van optimaal bewustzijn-zelf te zijn.

In de praktijk betekent dit tweegrlei: een rechte houding met de juiste spanningsgraad in de rug en tegelijkertijd een vrije doorstroming van spanning door het onderlichaam naar de grond.

Het eerste is de direkte afspiegeling van en de voorwaarde tot heldere aandacht, het tweede de keerzijde en het gevolg ervan, namelijk de vermindering van spanning en daarmee van de in het hoofd aanwezige gedachtendwang.

Te grote spanning in de rug geeft overeenkomstige spanningstoename in het onderstel met een schadelijke spanningsspiraal als gevolg. Die van overspanning- gedachtendwang- overspanning, hetgeen het tot stand komen of handhaven van heldere aandacht onnodig bemoeilijkt of verhindert. (De redenatie, dat verhoging van de spanning in bovenstaande zin de prestatie van helder-zijn alleen maar vergroot, is mij overigens bekend. Prestatie is echter geen aspekt van onze Boeddha-natuur)

De oefening in lichaamsbewuste aanwezigheid houdt vermindering van overspanning in de rug in, samen met een ingebouwde lichaamsbewustwordingsoefening, die voor het bekken en de benen en de rest van het lichaam.

) (

Wat nodig is, is 'vrouwelijk' Zazen. Een oefening, waarin helder-zijn gepaard gaat met invoelend openstaan en loslaten, beide in moeiteloze rechte zit.

Het zitten is hierdoor eigenlijk pas zitten, omdat er geen extra aktiviteit van het hoofd naar het lichaam gaat. Wanneer dat wel zo is, is zitten: 'zitten en zorgen dat je recht blijft zitten' of 'zitten en je adem tellen'. Zazen wordt dan een dubbele aktiviteit, een aktiviteit, waardoor je bovendien in je hoofd blijft zitten, hetgeen in tegenspraak is met wat het zegt te zijn.

Als Zazen zitten is, zit dan in plaats van proberen te zitten. Zit en wees het zit ten vanaf het eerste moment. Als je daar vanaf dat eerste moment niets aan toevoegt, dan is het zitten moeiteloos. In plaats van elke keer met moeite en (in)spanning gaan zitten, in de hoop dat het nog eens moeiteloos zal worden (volgens het principe: 'eerst dit, dan zal'), zitten we vanaf het begin moeiteloos en dat kan best wel eens moeite kosten. Maar zo zitten we tenminste.

Hoe houd je nu moeiteloos je rug recht?

Door die rug voortdurend te voelen, ervan te genieten , van jezelf in deze houding te houden. Bewust genietend openstaan (zonder je door je gevoel te laten meevoeren), je lichaam in je aandacht toelaten door te voelen, te proeven en af te tasten, draagt ertoe bij, dat je lichaam totaal bewust in je aandacht is, terwij1 in hetzelfde moment de bewuste aandacht zich verruimt en intensiveert. Dit helder bewust invoelend openstaan houdt de zit vanzelf in de juiste houding.

Zitten zonder bewust voelen is nauwelijks of niet mogelijk. Pas met voelen besef je en aanvaard je jezelf, ben je blij met jezelf, geeft het voldoening in je lichaam te zitten en heb je een open en bewust contakt met de omgeving. Voelen is een noodzakelijke stimulans voor het bewustzijn om zich te openen en het lichaam toe te laten. Zodat de meditatie 'zitten in lichaamsbewuste aandacht' is, hetgeen pas werkelijk zitten genoemd kan worden.

Dit bewust vreugdevol voelen in invoelende, open, ontvangende en luisterende aandacht, brengt vanaf het begin een subtiele bewustzijnsdimensie in je zitten. Er is meteen al de huivering van het je openen, het toelaten van en je ontsluiten voor Dat Wat Groter Is dan jezelf, een vermoeden van een Aanwezige Werkelijkheid. Je zitten is vanaf het eerste moment de opening naar die Werkelijkheid. Zitten is je openen.

Dan in de tweede fase, bouw je de meditatie verder uit. Vanuit de stabiliteit van de eerste grondtoon, word je in je aandacht bewust ontvankelijk voor het contakt van de huid met de kleding en de grond.

Je gevoel is daar bewust op afgestemd. Eerst het bekken, dan de benen en vervolgens de romp, de armen en het hoofd.

Als dat rond is, doe je de route opnieuw, maar dan met invoelende aandacht voor de binnenruimte van respektievelijk je bekken, de benen,. de romp, de armen en het hoofd. Die binnenruimte stel je je als leeg voor. Het huidcontakt, zowel als het bewustworden van de binnenruimte, kun je ook op geleide van de uitademing doen. Een variant hierop is, dat je de invoelende aandacht als liefdevol beleeft, in de zin, dat je die steeds vergezeld laat gaan door het besef:

'ik hou van mijn bekken, mijn rechter bovenbeen, mijn rechter knie en zo door'.

Degene, die zo de meditatie opbouwt, blijft tegelijkertijd ononderbroken in vaste en ongedeelde heldere aandacht. Je bent ook in deze voortgaande oefening de grondtoon van rust niet vergeten, integendeel, dit is in herhaalde oefeningen, die niet verder gingen dan de eerste grondtoon zo gestabiliseerd, dat die kwaliteit, samen met de bijbehorende houding, het zwaartepunt in de onderbuik en de adem, vast in het centrum van je bewuste aandacht zijn gebleven. Je blijft ononderbroken in die lichaamsbewuste aandacht, die niet wordt meegevoerd door wat er aan gedachten en gevoelens in je opkomt. Er is alleen helder niet ingrijpend gadeslaan.

Als laatste onderdeel van de tweede fase, kun je dan nog je verbeelding gaan gebruiken. Bijvoorbeeld door je voor te stellen, dat je zitbeenderen zich naar de grond verlengen om daar beter contakt te hebben. Ofwe1 je zitten van dat moment voor te stellen als een berg, breed en zwaar van onderen, licht en koel aan de top, terwijl in onbeweeglijke zit de gedachten als wolken voorbijdrijven.

De tweede periode van verwijlen, de tweede grondtoon is hiermee aangebroken, namelijk die van ruimte. Ruimte als kwaliteit van heldere bewustheid breekt hier vanzelf door, nadat je in de opbouwfase bewust bent geworden van het lichaam en de direkte omgeving door het huidcontakt en de binnenruimte. Die ruimten vallen op een gegeven moment samen. In het verwijlen is het bewustzijn als een ongedeelde rustende ruimte samengevallen. Een ruimte, waarbinnen je in een krachtig en helder-aktief bewustzijn present bent.

Een nieuwe opbouwfase, zoals we die nu twee keer gehad hebben, is nu niet meer mogelijk. De bewustzijnstoestand zoals die is, maakt dat dat niet meer kan. Die is samengevallen met het lichaam als totaliteit, ja, het overstijgt het lichaam. Er hoeft nu niets meer aan dat bewustzijn toegevoegd te worden, aIle delen zijn in het geheel, het omvat alles. Dat allesomvattende heeft er nu een nieuwe kwaliteit bijgekregen, namelijk de stilte.

Stilte is de derde grondtoon van meditatie, een grondtoon, die gekenmerkt wordt door de luisterende aktiviteit van je heldere aanwezigheid. Waarin op een gegeven moment alles - rust, ruimte, maar ook geluid - in die luisterende stilte is opgenomen.

De ego-loze Staat en het verlichte ego
hebben veel van elkaar weg.
Niet alleen zijn zij in hoge mate perfekt,
ook echter is in beide Verlichting aanwezig.
Wie is in staat het verschil te zien?

) (

Leeriingen hebben het minst besef van wie de meester is. Hadden zij dat besef wel, dan waren zij geen leerling.

een vroedvrouw
is zelf niet zwanger
baart ook niet
heeft geen eigen kinderen
ze doet aanvullend werk
en wordt snel vergeten

Een meester is pas meester, naarmate hij zichzelf overbodig weet te maken.

) (

De Werkelijkheid kan zich voor jou ontsloten hebben, terwijl je desondanks met je ego geidentificeerd blijft. Het ego heeft er dan vanaf dat moment een oneindige voedingsbron bijgekregen. Dusdanig, dat het de gedaante van de Werkelijkheid kan aannemen.

In het vernietigen van de oude dualismen, creeert de niet-dienstbare echter nieuwe. Hierdoor kun je het echte van het niet-echte onderscheiden. Vaak voorkomende nieuwe dualismen zijn die van meester- leerlingen, verlicht en niet-verlicht, leerlingen en niet-leerlingen.

Een meester spreekt altijd uit mededogen. Eigen aan het mededogen is, dat het alles en iedereen insluit. Het omvat iedereen en speciaal zij, die het verst van de Waarheid afstaan.

Worden mensen of groepen buitengesloten, brengt een meester scheidingen aan, tussen wie en van welke aard dan oak, dan spreekt hij niet uit mededogen.

Het is zijn innerlijke spanning, die de woordenstroom opwekt. Deze innerlijke spanning staat bekend als een ziekte, waarvoor genezing moet worden gezocht.

Als je mij vraagt, of een bepaalde meester waar is, dan zeg ik, wacht tot je dat zelf kan zien. Omdat zelfs in relatie tot een onware meester het Inzicht geboren kan worden.

Het hangt vrijwel alleen van je verlangen naar de Uiteindelijke Werkelijkheid, je overgave en de voortdurende oefening van bewuste aanwezigheid af, of de Waarheid je ten deel zal vallen.

Maak je dus geen zorgen of hij echt is of niet. Ga met hem in zee, maar werk uitsluitend aan de Waarheid. Die zal je uiteindelijk wel inlichten over jouw en zijn werkelijkheid.

De werkelijkheid van een meester word je vaker pas helemaal duidelijk, wanneer dat er niet meer toe doet.

Nogal eens bewegen diegenen, die zich afgestemd denken op de mystiek, het esoterische of een meester, zich te vaak binnen de grenzen van 'mystiek met status', het 'esoterische met nieuwswaarde' of 'gevestigd leraarschap'. Hun veilige wereld staat echte onbevangenheid niet toe.

ben je het niet
dan maak je je ergens
meester van

overal
waar Weten ontbreekt
vind je
wel een gepast antwoord
uit de verzamelde
kennis

( )

Wat zou een eenvoudig man van de straat doen, als er een kind in het water valt? Inderdaad, hij zal niet aarzelen het te redden. En wat zou een Verlichte doen in dezeIfde situatie? Inderdaad, hij of zij zou evenzo handelen als de gewone man.

In zo'n situatie is de Weg van de gewone man dezelfde als die van de Verlichte. Als de Weg van de Verlichte niet de Weg van de gewone man insluit, dan is het niet de Weg.

Uitsluitend de eigen perfektie nastreven, is er naast zitten. Verlichting en de wereld zijn niet twee dingen die je kunt scheiden, zij zijn hetzelfde. Het Geheel doordringt alles, is eenheid zowel als verscheidenheid. Hieraan herkent men de werkelijk Verlichte. Grenzeloos en tegelijkertijd volmaakt aanwezig in het tijdelijke.

Iemand, die uitsluitend geinteresseerd is in het eenheidsaspekt van Verlichting of een meester, die uitsluitend daarop accent legt, mist de Realiteit zoals die Is.

Echte Verlichting houdt in, niet alleen dat je de sprong in de Goddelijke Realiteit durft te wagen, maar evenzeer, dat je in het water zult springen als er een kind dreigt te verdrinken.

Wij mensen zijn zowel verschillend van als gelijk aan elkaar. Het alledaagse ik-bewustzijn ervaart alleen verschillen, het verruimde bewustzijn ziet zichzelf als een geheel, in het Verlichte Bewustzijn is alles gelijk.

In dit laatste bewustzijn zijn we in de grond van onze Essentie, de Goddelijke Natuur. Alles is dan van diezelfde Kwaliteit doortrokken, alles Is die kwaliteit. Een ieder deelt dat, is Daarin gelijk, terwijl in hetzelfde moment alle verschillen zijn weggevallen, in de zin, dat zij geen eigen betekenis meer hebben. De (spirituele) Weg is hiervan een afspiegeling te zijn, zodanig, dat je eens (en voor altijd) je Goddelijke Natuur zult aannemen en leven. In zulke afspiegeling leven we dan tegelijkertijd de gelijkheid.

Gelijkheid als kwaliteit van het Goddelijke en daarmee van ons meest wezenlijke Zelf. De Weg kan daarom niet anders zijn dan die van gelijkheid, solidariteit en eenheid.

Niemand is daarvan uitgezonderd. Ook een Verlichte is in diezelfde Goddelijke Kwaliteit met Haar gelijk en daarmee met iedereen en alles. Ja, de bijzonderheid van het Verlichte Bewustzijn is juist, dat het in direkte ervaring deel heeft aan het Goddelijke en daarmee en daardoor gelijk is aan ieder een en alles. Verlicht-zijn is aan alles en iedereen gelijk-zijn.

Een Verlichte of meester is dat, omdat hij of zij zijn of haar Goddelijke Natuur en daarmee de gelijkheid in de dagelijkse praktijk kan laten doorklinken. Gelijkheid is de kwaliteit, waarin die persoon zich van anderen onderscheidt! Mochten meesters en guru's zich echter toch van anderen onderscheiden door wat dan ook en met welke argumenten dan ook, dan zijn zij daardoor geen direkte afspiegeling van het Goddelijke, geen meester meer.

Je herkent een meester dus aan zijn of haar onherkenbaarheid, aan het feit, dat hij of zij zich van niets en niemand onderscheidt. Onderscheid en verschillen worden slechts door diegenen aangebracht, die in het verschilbewustzijn, ons dagelijkse ik staan. Dit bewustzijnsnivo is en wil herkenbaar zijn door zich te onderscheiden. Uit de ervaring weinig te betekenen, moet het iets voorstellen. Dat is eigen aan dit kleine ik.

Bovenstaande houdt dan tevens in, dat ook traditiegebonden uiterlijke onderscheidingstekenen in kleding, ritueel en hierarchie een ontrouwe afspiegeling zijn van de Uiteindelijke Werkelijkheid en daaram maar beter kunnen verdwijnen. Juist de zogenaamd onontbeerlijke hierarchie, daar waar het de spirituele Weg betreft, is in feite slechts een projektie van menselijke onderscheidingsbehoefte en geldingsdrang. Hierarchie vind je in het Goddelijke niet terug, is ons daarom ook wezensvreemd, een hindernis op de Weg.

)(

Laten we ons dus ontdoen van al die faktoren op onze Weg, die de duidelijkheid vertroebelen, die de opening naar de Waarheid blokkeren. Met als voortdurend criterium, dat de Weg die van een ieder is, zonder onderscheid in 'spiritueel nivo'. Als wij de Weg willen voorgaan, moet zij voor een ieder herkenbaar zijn.

Wij zelf zijn dan eerst naar de Weg, op de Weg en tenslotte de Weg zelf geworden. Pas dan is er inzicht in de Waarheid, dusdanig, dat we in staat zijn, zelf de Essentie van spiritualiteit vast te stellen. Om vervolgens de afhankelijkheid van autoriteit, filosofie, traditie en folklore geheel los te kunnen laten.

de Omvorming

Ook op het pad van devotie, liefde en overgave is het nodig, dat je helder in je lichaam bent. Overgave in gevoel alleen geeft je niets. De gevoelsstroom, de energie moet in heldere aandacht kunnen vloeien, om zo het bewustzijn steeds verder te verruimen. Pas dan: de Zee.

In emotie blijf je vereenzelvigd met het lichaam in rust, terwijl je de emotionele stroom laat gaan. Je bent bewust aanwezig, zonder de beweging in je ook maar iets in de weg te leggen, te willen veranderen. In helder bewustzijn geniet je van de emotie, terwijl je er invoelend getuige van bent. Je laat dat stille onbevooroordeelde waarnemen door de emotie niet verstoren. Het helpt, wanneer je heel stil en ontspannen blijft zitten.

Op een gegeven moment zal de beweging, de emotionele energie zich in je bewustzijnsruimte oplossen, die zich daardoor verruimt. De rivier van emotie is dan uitgemond in de eindeloze zee van liefdevolle aandacht.

Iedere energie, van welke aard dan ook, kan tot een verruimd bewustzijn bijdragen. Door in iedere emotie helder en ontspannen aanwezig te blijven, in het liefdevol gadeslaan en aanvaarden, verruimt en verdiept het bewustzijn zich vanzelf.

Om emoties, de aan het lichaam gebonden energie te transformeren in bewustzijn, is houding en beweging van het lichaam niet irrelevant. Juiste houding en beweging, spanning en ademhaling zijn regulerende faktoren in het tot stand brengen van doorgankelijkheid voor energie naar het bewustzijn.

Als iets gewoons, iets alledaags bijvoorbeeld, samenvalt met de kwaliteit van bewuste liefdevolle aanwezigheid, dan wordt het door die kwaliteit omgevormd tot het buitengewone. Je verstand echter, het hoofd, is voortdurend uit op buitengewone dingen en ervaringen, die zodra je ervan hebt geproefd, gewoon worden.

liefde is mij hetzelfde
als onontkoombare
dwang
een moeten voor en door
alles
wat is liefde
verrukkelijke staat anders
dan
leegzijnde
vervuld worden

het verplicht
dringt naar verwerkelijking
gehoorzamen moet ik
het voert
mij naar grote vreugde

Het is absoluut nodig liefde in meditatie brengen, door te laten stromen, je door Liefde laten nemen.

Zonder liefde is het heel moeilijk je lichaam te worden. Zonder liefde voor de Geliefde is het bijna onmogelijk jezelf op te geven, over te geven, je te laten oplossen, te sterven. Zonder liefde zal er vaak zelfgericht streven in de meditatie zijn.

Er kan op een heel concrete manier liefde in meditatie gebracht worden. In de eerste fasen schenk je je lichaam liefde, later laat je je door Liefde opnemen, omhullen, geef je je aan Haar over.

Zo wordt de praktijk van Liefde en Meditatie één. Ik noem het "Weg van Liefde en Meditatie".

In het begin van deze meditatie herhaal je:

Ik houd van... (mijn tenen, mijn voetzolen, mijn enkels en zo door). Op een gegeven moment zal alles ingesloten zijn. Die gebieden van je lichaam, die je dan nog als apart voelt, zijn nog niet ingesloten in liefdevolle aandacht. Aanwijzingen voor zelf-diagnose, het zijn je psycho-somatische blokkades, gevolgen van gebrekkige helderheid, liefde en aandacht. Geef ze extra liefde.

Wanneer alles opgenomen is, voel je je lichaam niet meer, niet meer als iets aparts. In liefde vergeet je jezelf. Meditatie bewerkstelligt hetzelfde, laat meditatie daarom (zelf)liefde zijn.

Laat liefde toe tegelijk met heldere aandacht. Tegen de eensgezindheid van deze twee is niets bestand. In het vergeten van lichaam en geest ben je puur Bewustzijn.

Om dit nu te laten opgaan in de Oceaan van Gelukzaligheid kun je vragen en smeken: "neem mij op, houd van mij, neem bezit van mij, laat mij in U oplossen, ontfermt U over mij, mijn Geliefde, mijn Geliefde".

je staat elk moment
op punt
bemind te worden

In meditatie is er liefdevolle aandacht van het ik voor het lichaam. Tegelijk met het steeds meer opnemen van het lichaam in die liefdevolle aandacht, verwijdt en verdiept het ik zich. Om het lichaam, jezelf, geheel in te sluiten, verruimt de aandacht en daarmee het ik zich verder. De uit- en doorstromende liefde is de motor achter deze heldere verruiming. Totdat de liefdevolle aandacht zo uitgedijd is, dat de ruimte die van het lichaam overstijgt.

Daarmee is dan tegelijkertijd de inhoud van je geest- die aan het lichaam gebonden is- alsook het lichaam zelf overstegen, zodanig, dat de impulsen en de begrensdheid ervan zijn verdwenen. Het ik, de samengetrokken vorm van bewustzijn in je, is in de heldere liefdesruimte uitgedijd, is er mee samengevallen.

Er is geen scheiding meer tussen ik en mijzelf, geen instantie meer, die liefde schenkt en een die ontvangt, het besef van 'schenken van liefdevolle aandacht' is weggevallen. Je bent nu liefdevolle aandacht, zonder dat je dat van jezelf zou kunnen zeggen, een totaliteit van puur Zelfbesef ben je. Zelfbesef en -herkenning zijn de toch nog bestaande grenzen van het buiten je lichaam en geest verruimde bewustzijn.

Dan laat ook het Besef zich los. In een totaal en oneindig verlangen naar vereniging met de Geliefde, lost het zich in een fraktie van een moment op. Geef je je over aan het Grote Onbekende, laat je je erin oplossen. Het is het samensmelten van relatieve oneindigheid met de Absolute Oneindigheid. Het is het afsterven van de hoogste trap van Zelfherkenning in de Totale Uitwissing. Als het puur Zelfbesef zich in minder dan een fraktie van tijd met Allesomvattende Moed verenigt met het Allesomvattende. DAN.

In die uiterste Zelfovergave neemt de Geliefde je tot Zich. De Oceaan van Oneindige Gelukzaligheid heeft je dan opgenomen. Onvoorstelbare Vrede is er. En een onbegrijpelijke Herkenning van dit nectar-zoete Thuisland. Net of je er altijd al in geweest was. Stom-verwonderd, gek-gelukkig, overdonderend-vanzelfsprekend. Wat er is, was er altijd al. Het meest vertrouwde en meest ongekende Paradijs is Het.

Dit Thuisland en Bestemming beheerst mijn hele leven. Ik ben er totaal van doortrokken, elk moment is er deel van. Mijn leven is voor mijn Geliefde. De Geliefde is het leven.

Verlichting ontstaat door een schok in de ongepoolde hersenen. Dat wil zeggen, in een totale ongerichtheid, die tegelijkertijd ruimte en stilte is, afwezigheid van aktiviteit en spanning, kan een luttel iets een plotselinge en totale omschakeling van de individuele bewustzijnsruimte geven. Een inschakeling in de grenzeloze Bewustzijnsoceaan.

Als je ongepoold en stil bent, kom je de integratie met het Geheel al heel nabij, je bent het (al). Je beseft het meestal alleen nog niet. Die kleine schok is dan de hefboom naar Verwerkelijking, Besef, Herkenning.

Rust, stilte en ongerichtheid komen over je of moet je vaker ook zelf bewerkstelligen. De schok, de klik, de bliksem of wat dan ook, komen dan meestal 'van buitenaf'. Steeds volkomen verschillend van aard en in principe willekeurig.

wij zijn het relief
uitgehouwen in het Goddelijke
Het heeft ons
als Zijn gezicht

Zodra de hersenen beheerst worden door gedachten, emoties of de wil, dan hebben ze een bepaalde poling en spanningsgraad. Zij zijn dan op een bepaalde manier gericht, in een bepaalde funktie ingeschakeld. Die ene funktie maakt dan de dienst uit, het geheel van hersenen is daaraan ondergeschikt.

De meesten van ons bevinden zich permanent in deze toestand. Zodat andere bewustzijnskwaliteiten geen kans krijgen zich te openbaren. Dit is een toestand van lijden, waaraan je een eind kunt maken door rust, ruimte en stilte toe te laten en de ontwikkelen, tegelijk met het loslaten van alles wat de geest bezighoudt.

Betekenis vertekent de Werkelijkheid

In je hoofd zit je in je persoonlijke geprogrammeerde wereld. Die wereld verhindert je de Werkelijkheid te zien zoals die is. In die wereld ben je troebel water. Terwijl in de Werkelijkheid je bewustzijn helder-zuiver is. De Werkelijkheid is helder-zuiver Bewustzijn.

In die Kwaliteit is je geprogrammeerde wereld buitengesloten. Je bent er vrij van, uitgezuiverd. Omdat er niets is tussen de Werkelijkheid en jijzelf, is de Werkelijkheid van jezelf - het bewustzijn - samengevallen met je omgeving. Het Bewustzijn is de enige Werkelijkheid.

Toch merk je vaker, dat in ogenblikken van verminderde helderheid en alertheid de oude wereld in je bewustzijn weet binnen te dringen. Er worden dan associaties in je geprogrammeerde hoofd opgeroepen.

Terwijl in de toestand van wakkere helderheid je de reklameslogan wel ziet, maar de woorden hebben geen enkele betekenis voor je, ze roepen niets in je op. Vermindert echter de 'beschermende trilling' in en om je heen, dan steken associaties de kop op, die als binnendringende storingsvelden werken.

In het zin-geven wordt de Werkelijkheid dus vertroebeld. De betekenis der dingen vervormt de Werkelijkheid zoals die is. Terwijl de Werkelijkheid de dingen van de zin ontdoet, die wij aan ze gegeven hebben. Zin blijkt on-zin en andersom.

Echte stilte kan door welk geluid dan ook niet worden verstoord. Stilte heeft met de kwaliteit van luisteren te maken. Stilte is luisteren.

Helder aanwezig luisteren is tevens een aktiviteit. In deze aktiviteit is stilte geluid en geluid stilte, die wanneer zij totaal is, je brengt achter geluid en stilte.

Het luisteren als aparte aktiviteit is dan ook weggevallen. Heel vaak is dan een gewoon geluid de hefboom geweest om plotseling in de Geheel Andere Dimensie te belanden.

Het onvoorwaardelijke en het voorwaardelijke zijn de twee keerzijden van het leven in haar totaliteit, op verschillende nivo's, in voortdurend ritme van verruiming en samentrekking.

Wij zijn het oog van de naald voor de Geliefde. De Geliefde gaat door het oog van de naald, jij en ik, om Zich aan ons kenbaar te maken, om Zich (door) ons naar Zichzelf terug te voeren. Alles dat bestaat is er één grote manifestatie van. De enigen die het hinderen, zijn de mensen in de betrokkenheid op zichzelf.

) (

Weg van Verlichting
in het moment zijn

Weg van Plotselinge Verlichting
verlichting is altijd plotseling

Kleine of Grote Verlichting
in het hoofd of in het lichaam zijn

Weg van Verlichting en Transformatie
lichaamsbewuste aanwezigheid

Zonder dat laatste is de Weg
die van onvruchtbare verlichting

Het is als de bijbelse parabel van het zaad in de rotsige akker. Verlichting is zinloos, als Het niet in staat wordt gesteld een algehele Transformatie tot stand te brengen. Daartoe is echter een vruchtbare voedingsbodem voorwaarde. Die voedingsbodem ben jezelf in je lichaamsbewuste aanwezigheid.

Wat gebeurt er nou als je Verlichting nastreeft, zonder aan die voorwaarde te voldoen? Dan kan het weliswaar een keer doorbreken, maar het blijft tot je hoofd beperkt. Het kan dan niet verder doorwerken en blijft onvruchtbaar.

De Weg van Verlichting-alleen is daarom niet genoeg. En alle manieren, die het proberen te bewerkstelligen, zonder dat zij tegelijkertijd aan die voedingsbodem werken, zinloos of zelfs schadelijk.

Daarom is de kern van meditatie: oefening in lichaamsbewuste aanwezigheid. Echte meditatie is Weg van Verlichting en Transformatie, de Weg, waarin je voortdurend aktief meewerkt aan de algehele Verwerkelijking van Verlichting. Zodat je er de drager(ster) van wordt.

Het moet een verbijsterende kronkel zijn in de mens, dat er zoveel aandacht wordt besteed aan dingen, die in het leven niet op de belangrijkste plaats staan. Terwijl men dan toch vindt, dat het zelfs de moeite waard is en ook noodzakelijk, om ook deze dingen te leren. Hoe het in hemelsnaam mogelijk is, dat het Allerbelangrijkste niet geleerd hoeft te worden. Opgehemeld, met de mond beleden, stuntelig in praktijk gebracht of regelrecht verminkt, moet de Liefde het doen met onze 'aangeboren talenten'.

De Weg van Liefde en Meditatie als school of levenspraktijk van een gemeenschap, is een noodzakelijke en dringende stap, die we moeten zetten om Liefde in ons toe te laten, te cultiveren en op te laten bloeien. Zodat Datgene, dat ons in werkelijkheid draagt, ook werkelijk in het midden komt te staan.

Het samenvallen met Oneindige Tijdeloosheid is het Uiterste waarin een mens kan opgaan. God is misschien ook nog wel het Andere Uiterste.

( )

De zin van het leven ervaar je wanneer je werkelijk leeft. In dat geval ben je in elk moment bewust aanwezig. Is al het andere, dat buiten dat moment staat van je afgevallen. Het leven is dan helder bewuste aanwezigheid.

In dit bewustzijn ben je er elk moment helemaal. Dusdanig, dat verleden en toekomst hun greep op je hebben verloren.

De kwaliteit van helder ongedeeld bewustzijn is tijdeloosheid. Het is de opening, die je de eeuwigheid laat proeven. Ten opzichte hiervan blijkt alles betrekkelijk en voorbijgaand.

Door het leven helemaal te leven wordt je de zin ervan duidelijk.

Bij het Ontwaken klinkt de stem van het intuitieve Weten steeds duidelijker. De noodzaak er aan gevolg te geven dringender. De eerste stappen zijn die van orde te scheppen in jezelf en de direkte situatie. Hetgeen voor een ieder weer anders is.

eerst
vaststellen van het Meest Belangrijke
zien
dat het identiek is met bewuste aanwezigheid in de praktijk gebracht
hetzelfde als liefdevolle aandacht
hetgeen
intuitief weten met zich meebrengt
dat
tot juist handelen verplicht
waarmee
wij eerst onze direkte zaken regelen
in
voortdurend bewuste aanwezigheid
het
Meest Belangrijke geen moment vergetend vrijgemaakt
door de innerlijke en uiterlijke orde beschikbaar
in liefde voor elkaar
met
het uitspreken van het intuitieve weten kracht
tot juist handelen vinden
in
gezamelijke aktie
voor zaken die ons allen aangaan
geleid
door het Meest Belangrijke
in
voortdurend bewuste aanwezigheid

Totaal bewuste aanwezigheid is de opening naar 'dat wat is'. Dat wat is, is het Geheel, daar waar je deel van uitmaakt. Bewuste aanwezigheid heeft diezelfde kwaliteit, het is deel van het geheel van Groter Bewustzijn.

In bewuste aanwezigheid zie je, hoe en in welke mate je in je zelfbetrokkenheid nog verwijderd bent van dat Geheel. In hoeverre je als geheel nog afstaat van die kwaliteit die je in wezen bent, diezelfde kwaliteit, die alles dat leeft draagt.

'Zien wat is' is dan hetzelfde als zien wat er (nog) gedaan moet worden. Ten einde je hele persoon met je meest wezenlijke Kern in overeenstemming te brengen. Bewuste aanwezigheid houdt daarom handelen in. Het is handelen. Het is verandering om je in het Geheel in te passen.

Als je er voor open staat en dat doe je door bewust aanwezig te zijn, dan doet het Geheel je steeds meer aan Zichzelf aanpassen. Werkelijk handelen is dan voortdurend aan- en inpassen, het in steeds grotere harmonie komen met 'wat is'.

Handelen is bewuste aanwezigheid. In aktie vanuit de Essentie valt de doelstelling daarom samen met het moment. Je bent al waar je naar toe wilt. Je bent de drager(ster) van levende doelstelling. Je bent wat je voorhoudt.

Meditatie in aktie 1

Degene die mediteert, beschouwt de realiteit van Leegte, maar neemt Leegte niet als doel van zijn of haar streven. Degene die mediteert, beoefent de realiteit van Niet-verschijnen en het Niet-streven, maar hij of zij neemt dit niet als doel van zijn of haar streven. Hij of zij mediteert over de realiteit van Niet-schepping, maar neemt Niet-schepping niet als doel van zijn of haar streven.

Hij of zij mediteert over de waarheid van Onbestendigheid, maar toch laat hij of zij zijn of haar dienend en reddend werk niet in de steek. Hij of zij mediteert over Lijden, maar verwerpt de wereld van geboorte en dood niet. Hij of zij mediteert over Onthechting, maar blijft goede werken doen in de wereld.

Hij of zij mediteert over de dakloze Natuur van de Dharma's, maar blijft zichzelf orienteren op het goede. Hij of zij mediteert over de realiteit van Noch-schepping-noch-vernietiging, maar blijft verantwoordelijkheid dragen in de wereld van schepping en vernietiging. Hij of zij mediteert over de Uiterste Realiteit, maar blijft steeds in de wereld van onderling afhankelijke oorsprongen. Hij of zij mediteert over Niet-handelen, maar zet zijn of haar werk van dienen en opvoeden voort. Hij of zij mediteert over Leegte, maar laat het Grote Mededogen niet los. Hij of zij mediteert over de positie van het Ware Dharma, maar volgt geen afgestoken pad. Hij of zij mediteert over de Onwerkelijke, Onbestendige, Oorsprongsloze, Onbeheerste en Vormloze Natuur van Dharma's, maar ziet niet af van zijn of haar streven naar verdienste, concentratie en wijsheid.

Degene, die zo mediteert en oefent, wordt beschreven als 'iemand die niet stilstaat bij het Niet-geconditioneerde'. Hij of zij bezit wijsheid, maar blijft toch aktief op het gebied van het geconditioneerde. Hij of zij is vol mededogen, maar verblijft niet in het Niet-geconditioneerde; hij of zij wil graag zijn of haar grote Gelofte waarmaken, maar de geconditioneerde wereld wil hij of zij toch niet verlaten.

) (

De aktivist(e) kijkt naar de realiteit van de dingen van alledag, maar neemt ze niet als doel van zijn of haar streven. De aktivist(e) beoefent de realiteit van de aktie, maar hij of zij neemt dit evenmin als het doel van zijn of haar streven. Hij of zij ziet de realiteit van de gebeurtenissen, maar wordt niet door hen bepaald.

Hij of zij verricht zijn of haar dienend en reddend werk, maar vergeet de waarheid van de Onbestendigheid niet. Hij of zij accepteert de wereld van geboorte en dood, maar mediteert eveneens over het Lijden. Hij of zij verzet zich tegen de ondergang, maar mediteert er tegelijkertijd over. Hij of zij blijft goede werken doen in de wereld, maar mediteert over Onthechting.

Hij of zij blijft positief gericht, maar mediteert in die Dimensie, waarin uiteindelijk positief en negatief zullen verdwijnen. Hij of zij draagt verantwoordelijkheid in de wereld van schepping en vernietiging, maar mediteert over de realiteit van Noch-schepping-noch-vernietiging. Hij of zij staat midden in het leven van onderling afhankelijke oorsprongen, maar mediteert over de Uiterste Realiteit.

Hij of zij blijft voortdurend bezig met zijn of haar werk van dienen en opvoeden, maar mediteert over het Niet-handelen. Hij of zij voelt zich ononderbroken begaan met het lot der mensen, maar mediteert over de Leegte.

Hij of zij volgt geen van tevoren vastgelegde weg, maar mediteert tegelijkertijd over de Enige Waarheid. Hij of zij streeft naar verdienste, concentratie en wijsheid, maar laat niet na te mediteren over de Onwerkelijke, Onbestendigde, Oorsprongsloze, Onbeheerste en Vormloze Natuur van de Weg.

De aktivist(e), die zo werkt en oefent, wordt beschreven als 'iemand die niet stilstaat bij het geconditioneerde'. Hij of zij is aktief in de dingen van alledag, maar bezit tevens wijsheid. Hij of zij blijft niet stilstaan bij de gebeurtenissen, maar verblijft tegelijkertijd in het Niet-geconditioneerde. Hij of zij werkt graag in de wereld, maar zijn of haar Uiteindelijke Bestemming wil hij of zij daarbij niet vergeten.

Er is een groot verschil tussen 'mijn weg' en 'de Weg'. Een verschil, dat zelden in zijn uiterste consekwenties wordt beseft. Vandaar, dat in onwetendheid velen de Weg verwarren met een van de eigen wegen.

In de eerste plaats wordt de Weg niet bepaald door een 'uiterlijke' vorrn. Als zodanig bestaat 'De Weg van Zazen' bijvoorbeeld niet. Of Zazen de Weg is, hangt af van de innerlijke gesteltenis, waarmee je het beoefent.

Als je het met een persoonlijke doelstelling beoefent, dan is het jouw weg. De weg is dan ondergeschikt aan het persoonlijke, op welke wijze en wat dat is maakt geen verschil. Oak al is die doelstelling Verlichting. De persoonlijke doelstelling maakt, dat het iets is, dat bij jou hoort, dat het iets aparts is, los van het Geheel en anderen.

Hiermee kun je zeker op weg naar de Weg zijn. Op jouw pad kun je beginnen te proeven wat de Essentie is. Pas als die Essentie je gewaar wordt, kan er duidelijkheid komen omtrent jezelf. Zelfinzicht is de relatie tussen de Essentie en jezelf zien.

Besef van die relatie nu is de Weg. Het laat je zien waar je werkelijk staat. De Weg is vanuit dit inzicht handelen. Het is de Weg, die je door de Essentie wordt gewezen. De Essentie, die groter is dan jezelf, waarvan wij deel uitmaken. Leven in het Geheel en uit wat het Geheel je laat weten en dat op te volgen, daaraan gevolg te geven, dat te gehoorzamen, dat is de Weg. De Weg is gehoorzamen.

Gehoorzamen is een funktie van die Eenheid, maakt je voortdurend deel van het Geheel. Door gehoorzaamheid krijg je deel aan de kwaliteit van de Essentie, een kwaliteit, die de Weg in jou en mij herkenbaar doet zijn. De Weg is altijd herkenbaar.

Het is dan tevens het verbindende tussen alle mensen op de Weg. De Weg is het enige, waarin mensen werkelijk verbonden zijn.